Bệnh lý béo phì phải can thiệp sớm và đúng hướng

Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) định nghĩa béo phì là tình trạng tích lũy mỡ quá mức và không bình thường tại một vùng cơ thể hay toàn thân, được nhận định bằng chỉ số khối cơ thể – BMI. Chỉ số này được tính theo công thức: trọng lượng cơ thể của 1 người (tính bằng kg) chia cho bình phương chiều cao (tính bằng mét).

Theo phân loại của Tổ chức Y tế thế giới, một người trưởng thành, trừ người có thai, nếu có BMI trong khoảng 25 – 29,9 được xem là thừa cân, BMI > = 30 được xem là béo phì. BMI trên 40 được coi là bệnh béo phì và trên 50 là bệnh béo phì nặng. Theo GS Trần Bình Giang, béo phì là một bệnh mạn tính, cần được điều trị sớm. Bệnh béo phì không chỉ gây ảnh hưởng đến sinh hoạt, thẩm mỹ mà còn gây ra nhiều nguy cơ như mắc các bệnh lý về tim mạch, đái tháo đường, gan nhiễm mỡ, xơ gan, các bệnh lý cơ xương khớp, vô sinh, …. Béo phì và thừa cân cũng làm tăng nguy cơ tử vong hơn so với những bệnh nhân có cân nặng bình thường.

Nguyên tắc để điều trị thừa cân, béo phì là tăng cường tiêu hao năng lượng và giảm nguồn thức ăn vào cơ thể. Hiện có nhiều cách để cải thiện tình trạng thừa cân, béo phì như tập luyện thể dục, thể thao để tiêu hao năng lượng; Giảm nguồn thức ăn vào cơ thể bằng các chế độ ăn phù hợp; Sử dụng một số loại thuốc hoặc thực phẩm ( nhưng hiện tại số thuốc trong điều trị giảm cân được cấp phép rất ít). Bên cạnh đó, trên thị trường cũng có một số sản phẩm có thể gây chán ăn hoặc giảm hấp thụ nhưng về lâu dài cũng gây ra những hệ lụy như thiếu chất, niêm mạc dạ dày bị ảnh hưởng…

Từ năm 2005,các chuyên gia Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã sang Pháp đào tạo và nhận chuyển giao kỹ thuật phẫu thuật thu hẹp dạ dày trong điều trị bệnh béo phì. Đến nay,Bệnh viện đã xây dựng một ê kíp hoàn chỉnh  bao gồm các chuyên gia phẫu thuật, chuyên gia gây mê hồi sức, dụng cụ viên, dinh dưỡng, điện quang…để việc phẫu thuật thu hẹp dạ dày đảm bảo an toàn, hiệu quả và bền vững.

Trong những năm gần đây, tỷ lệ béo phì ở người Việt Nam ngày càng gia tăng. Số các ca bệnh béo phì tìm đến BV hữu nghị Việt Đức ngày càng nhiều. Đến nay, đã có hơn 200 trường hợp lựa chọn phương pháp phẫu thuật nội soi thu hẹp dạ dày và thắt đai dạ dày nhằm ngăn cản việc ăn và số lượng thức ăn thu nạp vào cơ thể. Đa số các trường hợp đến Bệnh viện đều không thể kiểm soát được tình trạng béo phì bằng cách thay đổi lối sống và không đáp ứng với các phương pháp trị liệu khác. Những bệnh nhân  này có chỉ số BMI lớn hơn 40kg/m2 và thường có một số bệnh lý đi kèm như huyết áp cao, đau khớp, vô sinh nguyên phát, đái tháo đường, tăng lipid máu, gan nhiễm mỡ, tăng cholesterol máu…

Qua theo dõi các trường hợp 21 trường hợp được phẫu thuật gần đây với những người bệnh có chỉ số BMI từ 40  với số cân nặng trung bình từ 103-162 kg,  sau 12 tháng có chỉ số cân nặng giảm đáng kể, giảm từ 48-90kg, tỷ lệ mỡ thừa giảm trung bình 33,5kg. Người bệnh đã giảm cân hiệu quả với hơn 60% trọng lượng dư thừa. Các bệnh lý liên quan đến béo phì của người bệnh cũng giảm đáng kể, đặc biệt là sự thay trong tương tác giữa các hormone và cơ quan tiêu hóa làm giảm cơn đói và tăng chuyển hóa. Thời gian nằm viện đối với các ca phẫu thuật  ngắn và nhanh phục hồi.

Ngày 29/9/2022 một bệnh nhân khám lại sau hơn 2 tuần được phẫu thuật đã giảm hơn 10 kg 

GS.TS Trần Bình Giang khuyến cáo, béo phì là một bệnh lý cần phải được quan tâm và điều trị để nâng cao chất lượng sống, hạn chế những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là đến vấn đề tâm lý- xã hội của người bệnh.

Lê Hảo